SQL – prosty język do rozmowy z komputerem o danych
Wyobraź sobie, że masz ogromną bibliotekę pełną książek o różnych tematach. Chcesz znaleźć wszystkie książki o dinozaurach, które zostały wydane po 2000 roku. Jak byś to zrobił? Musiałbyś przejrzeć każdą książkę, sprawdzić tytuł i datę wydania. To byłoby bardzo czasochłonne!
I właśnie tutaj z pomocą przychodzi SQL (Structured Query Language) – specjalny język, który pozwala „rozmawiać” z komputerem o danych.
Zamiast przeglądać wszystko ręcznie, możesz po prostu zapytać komputer:
„Podaj mi tytuły wszystkich książek o dinozaurach wydanych po 2000 roku.”
Komputer, dzięki SQL, błyskawicznie przeszuka całą bazę i poda gotową odpowiedź.
Dlaczego SQL jest taki ważny?
Baza danych jak biblioteka:
Komputery przechowują ogromne ilości informacji w specjalnych miejscach zwanych bazami danych. Można je porównać do dobrze zorganizowanej biblioteki, gdzie dane są posegregowane na półkach i w katalogach.
SQL jako język zapytań:
SQL to język, który pozwala nam precyzyjnie zadawać pytania o dane przechowywane w bazie. Dzięki niemu komputer wie, czego dokładnie szukamy.
Wszechstronność:
SQL jest używany praktycznie wszędzie – od sklepów internetowych, przez banki, aż po aplikacje mobilne. Pomaga zarządzać informacjami o klientach, produktach, zamówieniach i milionach innych danych.
Do czego używamy SQL?
- Zapytywanie o dane: np. „Jakie są najpopularniejsze produkty w naszym sklepie?”
- Dodawanie danych: np. wprowadzenie nowego klienta.
- Modyfikowanie danych: np. zmiana adresu klienta.
- Usuwanie danych: np. kasowanie starych zamówień.
- Organizowanie danych: tworzenie nowych tabel, relacji między nimi i porządkowanie informacji.
Jak działa SQL?
Pomyśl o tabeli w bazie danych jak o arkuszu kalkulacyjnym.
Każdy wiersz to jeden rekord (np. jedna książka), a każda kolumna to informacja o niej (np. tytuł, autor, data wydania).
SQL pozwala między innymi na:
- Tworzenie nowych tabel – jakbyś dodawał nową półkę w bibliotece,
- Wypełnianie tabel danymi – czyli umieszczanie książek na półkach,
- Sortowanie danych – np. alfabetycznie po tytule,
- Filtrowanie danych – np. tylko książki o dinozaurach.
Przykład prostego zapytania SQL
Załóżmy, że mamy tabelę o nazwie ksiazki z kolumnami: tytuł i rok_wydania.
Chcemy znaleźć wszystkie książki o dinozaurach wydane po 2000 roku:
SELECT tytuł
FROM ksiazki
WHERE rok_wydania > 2000
AND tytuł LIKE '%dinozaury%';
To polecenie oznacza:
- SELECT tytuł – wybierz kolumnę „tytuł”,
- FROM ksiazki – z tabeli o nazwie „ksiazki”,
- WHERE rok_wydania > 2000 – tylko te, które wydano po 2000 roku,
- AND tytuł LIKE '%dinozaury%’ – oraz takie, w których tytule występuje słowo „dinozaury”.
Jak połączyć się z MySQL przez terminal w XAMPP
Korzystanie z terminala pozwala mieć pełną kontrolę nad bazą danych.
Oto jak to zrobić krok po kroku:
- Uruchom XAMPP i włącz MySQL
W XAMPP Control Panel kliknij Start obok pozycji MySQL.
(Nie musisz włączać serwera Apache). - Otwórz terminal lub wiersz polecenia
- Windows: uruchom
CMDlubPowerShell - Linux/MacOS: otwórz terminal
- Windows: uruchom
- Przejdź do katalogu MySQL w XAMPP
Domyślnie:cd C:\xampp\mysql\bin - Połącz się z serwerem MySQL jako użytkownik root
mysql -u root -pJeśli nie ustawiłeś hasła – po prostu naciśnij Enter.
Jeśli hasło jest ustawione – wpisz je po pojawieniu się prośby. - Pracuj z bazą danych
Przykładowe komendy:SHOW DATABASES; -- pokazuje wszystkie bazy danych USE nazwa_bazy; -- przełącz się na wybraną bazę SHOW TABLES; -- wyświetla wszystkie tabele - Wyjdź z MySQL
EXIT;
Podsumowanie
SQL to język, który pozwala rozmawiać z bazą danych tak, jakbyś pytał bibliotekarza o konkretne książki.
Dzięki niemu możesz w prosty sposób wyszukiwać, dodawać, usuwać i zmieniać dane — szybko, dokładnie i bez przeglądania wszystkiego ręcznie.
Na kolejnych lekcjach poznasz trzy główne grupy poleceń SQL:
- DDL – do tworzenia struktur (np. tabele),
- DML – do wprowadzania i zmiany danych,
- DQL – do wyszukiwania informacji.

